Warisan Budaya Masyarakat Melanau

MASYARAKAT MELANAU
Masyarakat Melanau merupakan masyarakat etnik di Sarawak. Masyarakat Melanau mempunyai persamaan dengan masyarakat Melayu baik dari segi kepercayaan, kebudayaan dan adat resam.Namun begitu masyarakat Melanau tetap mempunyai budaya dan adat resam mereka yang tersendiri. 

 

ADAT  KELAHIRAN

Sewaktu Mengandung

Ø Ibu yang mengandung terikat daripada mengamalkan pantang larang.

•  tidak boleh memakan buah-buahan yang berbau kuat seperti durian kerana badan akan menjadi busuk.

•  Tidak boleh makan pucuk-pucuk paku kerana susu badan akan menjadi masam.

 Haiwan buruan yang dibunuh di dalam hutan tidak boleh diberikan kepada wanita hamil kerana diyakini anak dalam kandungan akan melecur seluruh badan.

Ø Si suami juga dikehendaki menjauhi beberapa perkara.

•  Si suami tidak boleh memotong kayu yang bertindan atau memakan ikan pari kerana dikhuatiri bibir anak akan menjadi sumbing.

•  Si suami juga tidak boleh mengecat kerana dikhuatiri anak di dalam kandungan akan diiringi minyak.

•  Sekiranya terdapat sebarang kematian, si suami tidak boleh melihat kerana anak di dalam kandungan akan mendapat penyakit.

•  Suami juga tidak boleh memotong akar temalet kerana anak akan meninggal dunia tanpa sebab.

Semasa mengandung juga wanita tersebut tidak boleh ditakut-takutkan kerana dikhuatiri akan menyebabkan anak dalam kandungan cacat ataupun gugur.

ADAT  PERKAHWINAN
Aspek pangkat dititikberatkan dalam institusi perkahwinan berbanding dengan institusi yang lain. Masyarakat Melanau juga begitu mementingkan status sosial mereka:

•  Sembilan pikul atau tujuh pikul
•  Tujuh betirih atau lima betirih.

Jenis barangan dan hadiah yang perlu dibawa untuk tanda bertunang dan barang yang mengiringi mas kahwin seperti:

• Adat menuga

• Adat mebin

• Pakan

Asas adat perkahwinan adalah sama seperti masyarakat lain iaitu:

•  Adat merisik
•  Adat meminang  
•  Majlis perkahwinan.

Majlis Perkahwinan
Majlis perkahwinan diadakan secara besar-besaran kecuali perkahwinan jenis 'peramas' iaitu perkahwinan kerana ditangkap basah. Persiapan untuk majlis ini berlangsung beberapa hari lebih awal. Bakal pengantin lelaki dikehendaki menyerahkan hadiah mas kahwin:

• 'penyekab'
• 'berian' 
• 'adat menuga', 
• 'adat mebin' 
• 'pakan' 

Penyerahan ini disusul dengan acara pernikahan. Pernikahan boleh juga diadakan pada pagi keesokannya iaitu pada hari diadakan majlis perkahwinan. Kenduri perkahwinan diadakan di rumah kedua-dua belah pihak pengantin lelaki dan pengantin perempuan yang dihadiri oleh sanak saudara, jiran dan sahabat handai.Kemuncak acara majlis ialah persandingan yang biasanya diadakan pada tengah hari. Selesai bersanding di rumah pengantin lelaki, diadakan pula persandingan di rumah pengantin perempuan untuk menjalani 'adat petudui' iaitu penyerahan pelbagai barang, antaranya termasuklah sebentuk cincin emas dan seutas gelang perak oleh pengantin lelaki kepada pengantin perempuan. Semasa menjalani adat ini, kedua-dua pengantin dikenakan pelbagai pantang larang:

• Tidak boleh mandi di sungai 
• Tidak boleh tidur pada waktu siang.

Pada sebelah malam, di rumah pengantin perempuan diadakan pula upacara makan nasi temuan.